رباتیک در پزشکی :صدها سال پیش زمانی که ایده تولید ماشین‌هایی ساده برای تسهیل کار انسان به وجود آمد کمتر کسی گمان میکرد که این علم نوظهور بتواند در تمام عرصه‌های علمی و حتی تا داخل منازل ما نیز راه یابد.
امروزه شاهد حرکت جنون‌آمیز علم رباتیک هستیم به گونه‌ای که هرروزه متخصصین و دانشمندان در زمینه‌های مختلف ما را با شگفتی های جدیدی روبه‌رو می‌کنند که با گذشت زمان و پیشرفت روزافزون علم نیاز به استفاده از آن بیش از پیش احساس میشود و در این میان استفاده از رباتیک در علوم پزشکی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است
اهمیت کاربرد رباتیک در پزشکی
رباتیک میتواند در بسیاری از زمینه‌های پزشکی ظاهر شده و به طور مستقیم بر افزایش سلامت جامعه و مراقبت از بیمار تاثیر بگذارد.
سرعت و دقت بالای سیستم ها و دستگاه های هوشمند سبب میشود تا استفاده از رباتیک در پزشکی تاثیرات مثبت فراوانی داشته باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم
- وجود دقت بالا، سیستم‌های هوشمند را قادر می‌سازد تا خطاهای انسانی را کاهش دهد؛ این امر را میتوان در بهبود فرایند تشخیص و درمان بیماری ها و عمل‌های جراحی مشاهده کرد.
- برخورداری از سرعت بالا، به سیستم‌های هوشمند رباتیک قابلیت می‌دهد تا ذخیره و دسترسی سریع به پرونده‌های بیماران و انجام محاسبات و دریافت اطلاعات پزشکی در کسری از ثانیه انجام شود؛ این ویژگی، یکی دیگر از مزایای مهم استفاده رباتیک در علوم پزشکی است که از توانایی‌های انسان فراتر می‌رود.
- آسیب ناپذیری رباتها سبب میشود که تا حد زیادی خطرات ناشی از برخورد پزشکان و کادر درمانی با بیمار و حتی پرسنل خدمات بیمارستان کاهش یابد برای مثال از رباتها می توان برای ضد عفونی کردن بیمارستان و اتاق‌های عمل و همچنین در برخورد با کنترل بیماری های واگیردار استفاده کرد.
- همانطور که می‌دانید داشتن صبر و حوصله یکی از خصوصیاتی است که معمولا از پرستاران در برخورد با بیماران انتظار می‌رود اما نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که آنها نیز انسان هستند و از کارهای روزمره خسته می‌شوند این در حالی است که بیماران نیاز شدیدی به حمایت های روحی و روانی در زمان بیماری دارند ، استفاده از رباتیک و کمک آنها به پرستاران تا حد زیادی میتواند این انگیزه را برای هر دو گروه بیمار و پرستار فراهم آورد.
موارد کاربرد رباتیک در پزشکی
وقتی از کاربرد رباتیک در پزشکی صحبت میکنیم ناخواسته ذهن افراد به سمت دستگاه های هوشمند انسان‌نما می‌رود اما واقعیت چیز دیگریست!
گستردگی علم رباتیک میتواند از سیستم های هوشمند ساده تا ربات‌های پیشرفته جراح را شامل شود حتی این علم قادر است تا حد بالایی در حوزه افزایش فرهنگ سلامت و رعایت بهداشت موثر بوده و در زمینه آموزش پزشکی نیز وارد شود.
کاربرد رباتیک در بیمارستان
رباتها در همه جا هستند ؛ آنها با ویژگیهای فوق العاده خود روش درمان و مراقبت های بهداشتی را تغییر می دهند. در اکثر موارد ، رباتها بیشتر از آنچه انسان‌ها فکر می‌کنند قادرند تا در زمینه پزشکی تاثیرگذار باشند.
رباتیک در پزشکی توانایی آن را دارد که با انجام کارهای روزمره پرسنل ، آنها را از فعالیت های سخت و سنگین دور کند ، و با انجام روش‌های درمانی ایمن تر و کم هزینه تر برای بیماران ، کمک بزرگی محسوب می شوند. رباتها همچنین می توانند در مکان های ریز جراحی دقیق انجام دهند و مواد خطرناک را منتقل کنند.
اعضای رباتیکی
یکی از کاربردهای رباتیک را میتوان در جایگزینی بخش‌های از دست رفته و یا معلول بدن انسان دانست؛ پزشکی هر روز تلاش میکند تا ارگانها را هر چه ظریف‌تر و بینقص‌تر به بدن انسان پیوند زند در حالی که رباتیک به جایی رسیده است که برای دست رباتیکی که با مغز بیمار مرتبط شده حس لامسه را بوجود آورد.
در حال حاضر پیوند اعضاء با مشکلات بسیاری همراه است؛ از قبیل دفع عضو پیوندی توسط سیستم دفاعی بدن، ناتوانی در پیوند زدن تمامی رگها و اعصاب عضو پیوندی به بدن، مشکلات روانی حاصل از پیوند عضوی که شبیه به ارگان قبلی و یا عضو مشابه نیست. این موارد باعث میشود که عضو پیوندی از کارآمدی بالایی برخوردار نباشد؛ در مقابل اعضای رباتیکی با مشکلات بسیار کمتری نسبت به عضو ارگانیک برای بیمار ایجاد مشکل میکند.
رباتیک در تجهیزات پزشکی
با گسترش رباتیک در پزشکی تولید تجهیزات پزشکی هوشمند در تشخیص و درمان بیماران نیز افزایش یافت برای نمونه گاهی در برخورد با مصدومیت های داخلی ، بیماران برای دستیابی به قوای عضلانی بدن خود باید برخی ورزش ها و تمرین ها را انجام دهند که استفاده از تجهیزات رباتیکی جدید به تسریع فرایند درمان کمک شایانی میکند.
دستگاه نمونه گیر خون نیز یکی دیگر از تجهیزات هوشمند است که میتواند در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر آن دسترسی به برخی ارگان ها در عمل های جراحی که برای پزشکان امکان پذیر نیست ربات ها به کمک ما آمده اند ؛ میکرو ربات ها به دستگاه‌های کوچکی گفته میشود که می‌توانند دارو را به محل های خاصی از بدن برسانند و یا با حرکت در بدن بیمار و تصویر برداری از آن اطلاعات مفیدی را به پزشکان ارائه دهند که نمونه ای از کاربرد میکرو رباتها را میتوان در آنژیوگرافی قلب مشاهده کرد
آینده و جایگاه علم رباتیک در پزشکی
همراهی هوش مصنوعی و رباتیک در پزشکی میتواند آینده ی درخشانی را در این حوزه رقم بزند به طوری که باید منتظر ظهور رباتهایی باشیم که بتوانند مانند یک پزشک جراح یا سایر تکنسین های دیگر پزشکی عمل کنند؛ برای مثال ربات جراح داوینچی میتواند یکی از نمونه‌های موفق این نوع رباتها باشد
دانشمندان حوزه‌ی رباتیک ، فناوری فوق العاده مهیجی را برای استفاده از رباتیک در پزشکی پیش بینی کرده اند که در آن علم رباتیک پتانسیل قابل توجهی برای کمک به بهبود مراقبت از بیماران را دارا می‌باشد.
افزایش قدرت یادگیری و استقلال رباتیک در پزشکی و تولید واسط های مغزی – رایانه ای و ساخت سنسورهای کاوشگر پزشکی پیشرفته و همچنین همراهی ربات های کمکی با پزشکان در اینده تصویر متفاوتی را از علوم پزشکی به ما نشان خواهد داد
رشد تکنولوژی پزشکی قادر است تا در آینده ای نه چندان دور ایجاد بیمارستان های هوشمند، درمان کامل انواع معلولیت‌ها، کاهش خسارات ناشی از خطاهای انسانی، تسریع فرایند عمل های جراحی و به طور کلی بهبود سلامت روحی و جسمی همه‌ی افراد را در دنیا رقم بزند
